Από την επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Σταυρούπολης , μαθαίνουμε τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για τη Σταυρούπολη:

Ο Δήμος Σταυρούπολης χωροθετείται στη δυτική πλευρά του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Η αρχαιότερη οίκηση στην περιοχή του Δήμου φαίνεται να εντοπίζεται στον εκτεταμένο νεολιθικό οικισμό στη συνοικία Ομόνοια. Στην ίδια περιοχή ανασκάφηκαν τάφοι του 4ου και 5ου π.χ. αιώνα.

Η σημερινή οδός Λαγκαδά, όπως μαρτυρούν οι κατά μήκος της Μακεδονικοί Τάφοι, φαίνεται ότι αντιστοιχεί με αρχαίο δρόμο που ένωνε τη Θέρμη, αρχικά, με τη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια, με τη Μυγδονία (περιοχή Λαγκαδά) και τη Θράκη ανατολικά του Στρυμώνα. Την ίδια χάραξη φαίνεται ότι ακολούθησε και η “Εγνατία οδός”, που κατασκευάσθηκε στο δεύτερο μισό του 2ου π.χ. αιώνα.

Στον 7ο και 8ο αιώνα μ.χ. μαρτυρείται, αόριστα, η ύπαρξη φρουρίων, ναών και τεχνικών έργων στην εκτός των τειχών περιοχή βόρεια-βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης και παρά τις καταστροφές από τις βαρβαρικές επιδρομές της εποχής, η περιοχή ανάμεσα στη θάλασσα και το Δερβένι διατηρούσε “παραδείσιο χαρακτήρα” μέχρι τον 10ο αιώνα. Τον 11ο και 12ο αιώνα στην περιοχή, δυτικά της σημερινής οδού Λαγκαδά, αναπτύσσονταν η μεγάλη ετήσια εμποροπανήγυρη των Δημητρίων.

Το 1912 η κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον ελληνικό στρατό είχε άμεση συνέπεια τη διακοπή της λειτουργίας του ιεροσπουδαστηρίου των Λαζαριστών, (η γεωργική σχολή φαίνεται ότι συνέχισε τη λειτουργία της για 2-3 χρόνια ακόμη) και έδωσε το έναυσμα να υπάρξει η πρώτη οικιστική ανάπτυξη στην περιοχή του Δήμου Σταυρούπολης. Πράγματι αμέσως μετά την άφιξη του ελληνικού στρατού άρχισε η συγκέντρωση στην περιοχή βόρεια και βορειοδυτικά του στρατοπέδου Παύλου Μελά (εκατέρωθεν της οδού Λαγκαδά) προσφύγων από τις περιοχές που είχαν καταληφθεί από τον Βουλγαρικό στρατό. Το ρεύμα εντάθηκε τα δυο επόμενα χρόνια με αφίξεις από τη δυτική Θράκη, την οποία είχε επιδικάσει στη Βουλγαρία η συνθήκη του Βουκουρεστίου, αλλά και από περιοχές όπως ο Καύκασος. Για την εξυπηρέτηση των προσφύγων η ελληνική διοίκηση της Θεσσαλονίκης οργάνωσε και κατασκεύασε οικισμό με ικανοποιητική για την εποχή υποδομή. Σε μεγάλο ποσοστό οι ένοικοι του πληθυσμού εναλλάσσονταν.

Μετά το 1915 η ευρύτερη περιοχή, που καταλαμβάνουν σήμερα κυρίως οι Δήμοι Σταυρούπολης και Πολίχνης, φιλοξένησε το στρατόπεδο της συμμαχικής “Στρατιάς της Ανατολής”, Γαλλικές μονάδες κυρίως στην περιοχή του Ζεϊτενλίκ (σήμερα Τερψιθέα Σταυρούπολης) και Βρεττανικές κυρίως στο Καραϊσίν (Πολίχνη). Αυτή την εποχή το τοπωνύμιο “Λεμπέτ” που αρχικά αντιστοιχούσε στη σημερινή Ευκαρπία άρχισε να χρησιμοποιείται, αδιακρίτως, για ποικίλες θέσεις κατά μήκος της οδού Λαγκαδά ανάμεσα στο “Λοξό Λάκκο” και το “Ντερβένι” και άρχισε να παγιώνεται το ίδιο όνομα “Λεμπέτ” και για τον οικισμό των προσφύγων βόρεια του Στρατοπέδου Παύλου Μελά. Ο οικισμός αυτός, μέχρι το 1920 φιλοξένησε, μόνιμα ή προσωρινά, πρόσφυγες από Ανατολική Μακεδονία, Θράκη και Μικρά Ασία, αλλά και πυροπαθείς της μεγάλης πυρκαϊάς της Θεσσαλονίκης το 1917.

Το 1922-23 ο οικισμός του Λεμπέτ και οι εγκαταλειμένες πλέον εγκαταστάσεις των συμμαχικών στρατοπέδων, όπως και οι αργούσες πλέον εγκαταστάσεις των Λαζαριστών, χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι υποδοχής διαμετακόμισης ή μόνιμης παραμονής μέρους του μεγάλου κύματος προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής και της ανταλλαγής των πληθυσμών που ακολούθησε τη Συνθήκη της Λωζάνης.

Το 1926 ιδρύθηκε η κοινότητα Σταθμού (Χαρμανκιόϊ) που κάλυπτε σχεδόν το σύνολο των περιοχών των σημερινών δυτικών Δήμων του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Ο οικισμός Λεμπέτ υπάχθηκε στη νέα κοινότητα, ενώ η περιοχή του Ζεϊτενλίκ (Τερψιθέας) έμεινε στο Δήμο Θεσσαλονίκης.

Η νεώτερη περίοδος της Σταυρούπολης αρχίζει με την ονοματοδοσία της περιοχής. Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1934, δημιουργήθηκε η κοινότητα Σταυρούπολης. Ο τότε υπουργός εποικισμού Λεωνίδας Ιασωνίδης, εγκαινιάζοντας τα πρώτα σπίτια του οικισμού που κατασκευάστηκαν από την Πρόνοια, το μετονομάζει “ από Λεμπέτ εις Σταυρουπολιν ” με την ευκαιρία του εορτασμού της υψώσεως του Τίμιου Σταυρού.

Η Σταυρούπολη, όπως και η υπόλοιπη δυτική Θεσσαλονίκη, είναι δημιούργημα κυρίως των δεκαετιών ΄50 - ΄60. Η εσωτερική μετανάστευση και η ανάγκη στέγασης των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων και κυρίως η έλλειψη προγραμματισμού οδήγησαν στην άναρχη δόμηση και στη δημιουργία μεγάλων περιοχών αυθαίρετων κατοικιών.

Μέχρι τη δεκαετία του 1950 παρατηρείται περιορισμένος αριθμός παραγωγικών δραστηριοτήτων, περισσότερο μικρών εμπορικών μονάδων, γιά την κάλυψη βασικών αναγκών των κατοίκων. Η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν ανειδίκευτοι εργάτες, που απασχολούνταν στο λιμάνι και στα καπνομάγαζα της Θεσσαλονίκης. Αν και υπήρχαν μεγάλες γεωργικές εκτάσεις, οι κάτοικοι της Σταυρούπολης δεν απασχολούνταν στον πρωτογενή τομέα γιατί οι εκτάσεις αυτές ανήκαν σε κατοίκους άλλων περιοχών.

Η πρώτη βιομηχανία που εγκαταστάθηκε στα όρια του Δήμου, 1953-54, ήταν η συνεταιριστική μονάδα παραγωγής και συσκευασίας γαλακτοκομικών προϊόντων. Στη δεκαετία του ΄60 εγκαταστάθηκαν και οι πρώτες βιομηχανίες καπνού, οι οποίες δημιούργησαν πολλές θέσεις εργασίας και εξελίχθηκαν στον κύριο κλάδο απασχόλησης των κατοίκων της περιοχής.Επίσης τόνωσαν την περιοχή με την προσέλκυση συμπληρωματικών δραστηριοτήτων.Εκείνη ακριβώς την περίοδο παρατηρείται παράλληλη αύξηση του πληθυσμού και των παραγωγικών μονάδων .

Στην περιοχή λειτουργούσαν πολλά κακόφημα νυκτερινά κέντρα διασκέδασης , όπως τεκέδες, οίκοι ανοχής και γενικά παράνομες δραστηριότητες, οι οποίες άρχισαν να εκλείπουν από τη δεκαετία του 1970.Η ύπαρξή τους οφείλεται κυρίως στην χωροθέτηση μεγάλων στρατοπέδων στην ευρύτερη περιοχή , στην οικονομική εξαθλίωση των κατοίκων και στις γενικότερες κοινωνικές συνθήκες της εποχής

Οσον αφορά στην κατοικία, ο θεσμός της αντιπαροχής και η κατασκευή καινούργιων οικοδομών συνετέλεσαν στη μεταμόρφωση της περιοχής. Κοντά στις παλιές γειτονιές προστέθηκαν καινούργια κτίρια, στα οποία εγκαταστάθηκε ένας δυναμικότερος πληθυσμός, από άποψη νεότερων ηλικιών. Το 1964 ανακηρύχθηκε σε δήμο και σήμερα εκτός από τον αρχικό οικισμό οι συνοικίες που αποτελούν το Δήμο Σταυρούπολης είναι: Νικόπολη, Ομόνοια, Άνωθεν Άσυλου, Νεόκτιστα, Πρόνοια, Τερψιθέα, Αμπελώνες, Ηλιούπολη.Ο πραγματικός πληθυσμός υπολογίζεται στις 50.000 κατοίκους.

Τα τελευταία χρόνια η περιοχή δέχθηκε παλιννοστούντες πολιτικούς πρόσφυγες από τις χώρες της Ανατ. Ευρώπης και πιο πρόσφατα τους Ελληνοπόντιους και άλλους πρόσφυγες από την πρώην Σοβιετική Ένωση .